***พระชัยสงคราม*** กรุเจดีย์เก่าพิษณุโลก สมัยอยุธยาตอนต้น ขุดค้นพบณ. กรุเจดีย์เก่าเมืองพิษณุโลก ใกล้ๆศาลสมเด็จพระนเรศวร ซึ่งเป็นเจดีย์ที่สมเด็จพระนเรศวรทรงสร้างขึ้น พระชัยสงคราม พิมพ์สมาธิฐานบัวฟันปลา สร้างในสมัยอยุธยา อายุพระนับแต่แรกสร้างถึงปัจจุบัน ก็ประมาณ ๔๐๐-500 ปีเศษ ขนาดประมมณ ๑.๕๐ x ๓.๕๐ นิ้ว สภาพสุดคลาสสิค พระชัยวัฒน์อยุธยา หมายความถึง พระชัยวัฒน์ที่เป็นพระบูชาประเภทหนึ่งสร้างด้วยเนื้อสำริดมีตั้งแต่ขนาดประมาณ ๑ นิ้ว - ๓ นิ้วขึ้นไป (อาจมีเล็กกว่านั้น หรือใหญ่กว่าบ้าง แต่ก็พบไม่มากนัก) ศิลปะเป็นพระสมัยอยุธยา เศียรทรงเทริด(แต่ในบางองค์ก็เป็นแบบพระเมาลีแหลมเหมือนพระพุทธรูปทั่วไป)หรืออย่างในพระบางองค์มีเครื่องประดับพระวรกาย บางองค์ก็เรียบๆ โดยมากมักพบอยู่ตามในกรุพระ อุโบสถเก่า วิหารโบราณหรือในองค์พระเจดีย์ และมีการฝากกรุทั่วๆไป บางแห่งพบประดิษฐานอยู่ในช่องกำแพงพระอุโบสถ มีการเล่าลือไปต่างๆนานๆ ว่าพระชัยวัตน์ดังที่กล่าวมามีพุทธคุณเด็ดขาดมากเรื่องการคุ้มครองป้องกันเหตุเภทภัยต่างๆแคล้วคลาด คงกระพันหนังเหนียวฟันแทงได้ผลชะงักดีนักแลแม้แต่แมลงวันก็ไม่มีวันได้กินเลือด แต่เมื่อสมัยก่อนคนส่วนใหญ่มักจะไม่ค่อยเห็นคุณค่าจึงไม่ค่อยเป็นที่จะนิยมเก็บสะสมกันและยังมีให้เห็นพบเจอเยอะอยู่ จนต่อมาก็มีชาวต่างชาติที่นิยมสะสมของเก่าของโบราณแอบเก็บสมบัติของชาติประเภทนี้ไปเป็นจำนวนมาก ทำให้พระชัยวัฒน์โบราณเหล่านี้จึงค่อยๆเลือนหายไปเรื่อยๆจนแถบจะไม่ค่อยมีให้เห็นของแท้ๆ ซึ่งพระชัยวัฒน์โบราณของอยุธยานี้เองที่มีคนสับสนและไม่รู้อีกเป็นจำนวนมาก จึงเรียกชื่อพระชัยวัฒน์อยุธยานี้ไปในทางที่ไม่เหมาะสม เพราะด้วยมีพุทธลักษณะจะคล้ายๆกับพระงั่งจึงทำให้มีผู้คนสับสนเรียกพระชัยวัฒน์โบราณนี้ว่าเป็นพระงั่ง หรือไอ้งั่งกันบ้าง. จัดเป็นพระสมัยสร้างบ้านแปลงเมือง ในยุคที่ชาวไทยทุกคนต้องเป็นทหารปกป้องบ้านเมือง ว่ากันว่าทหารที่มีพระชัยติดตัว นั้นปลอดภัยกันทุกคน พุทธคุณ มหาโชค มหาชัย อํานวยโชคลาภ เงินทองหลั่งใหล เมตตามหาเสน่ห์ มหานิยม ตามแบบฉบับพระเครื่องฝ่ายบุญฤทธิ์ พุทธคุณสุดยอดของมหาอุด และคงกระพันชาตรี ซึ่งในยุคนักเลงรุ่นคุณปู่ใช้พกติดตัวหรือบางคนใช้ลวดถักห้อยคอกันเลย และเจ้าหน้าที่บ้านเมืองสมัย ๖๐-๗๐ ปีก่อนโน้น เวลาจะออกไปจับโจรผู้ร้าย บรรดาผู้หมู่หรือคุณจ่า จะต้องอารธนาเอาติดตัวไปด้วยเสมอ บอกว่า "เหนียวจริงๆ และยิงไม่ออกตัวจริง...